كرامات شيخ احمد جامي

شيخ الاسلام احمد بن ابوالحسن جامي نامقي ترشيزي معروف شيخ احمد جام در روستاي نامق (ترشيز) در سال 440 ق ديده به جهان گشود. نسب وي به خانداني كه از نژاد عرب بود بر مي گردد، جد وي جريربن عبدالله بجلي يكي از صحابه رسول اكرم(ص) بود و مشهور است كه در تيراندازي بي مانند بوده است.

از جمله القابي كه به ايشان نسبت داده اند عبارت است از:

شيخ الاسلام، شيخ ابونصر، احمد ژنده پيل، پيرجام، شيخ جام( شهر تربت جام )

احمد جام يكي از بزرگترين مشايخ عرفان ايراني و صوفي و حكيم بزرگي است كه در نيمه دوم قرن پنجم و نيمه اول قرن ششم هجري مي زيسته است.

در ارتباط با دوران كودكي شيخ جام اطلاعات دقيق و زيادي در دست نيست اما باتوجه به آنچه كه خود شيخ در ميان گفته هاي خويش بيان داشته اند خانواده ايشان مردماني ساده و بي حاشيه و زراعت پيشه بودند كه بنابر گفته شيخ جام خواندن و نوشتن را به ايشان نياموخته اند، پدر وي چندان ايماني به فرزندش نداشت تا اينكه پيش از مرگ به او اطمينان پيدا كرد كه جزء افرادي با سلوك عرفاني است.

نيمي از دوران جواني شيخ به بيهودگي و بطالت گذشت چرا كه او با دوستاني ناباب شبها و روز ها گرد هم مي آمدند و ميگساري مي كردند؛ تا اينكه ايشان در سن 22 سالگي دچار تحولي روحي گرديد كه همين تحول باعث شد تا به عرفان روي آورد و راه انزوا و عزلت و گوشه نشيني را در پيش گرفت و همواره به عبادت و دينداري مي پرداخت، با اين وجود باز هم دوستانش گاهي باعث آزار و اذيت وي مي شدند. ايشان براي دوري از گناه و درپيش گرفتن زهد به كوه ها روي آورد، به مدت 12 سال در كوه نامق و 6 سال در كوه بزد جام روي هم رفته 18 سال به خلوت و عزلت نشيني روي آورد. سرانجام پس از اين همه سال خلوت خويش را بهم زد و در ميان مردم آمد تا گناهكاران و خطاكاران را به توبه سوق دهد.

كرامات شيخ احمد جامي

كرامات جمع واژه كرامت و در لغت به معناي بخشندگي و بزرگواري است اما در اصطلاح يعني كاري خارق العاده و اعجاب انگيز از سوي شخصي كه ادعاي نبوت ندارد و به دليل عنايت خداوندي اين امور خارق العاده از جانب صوفي و عارف رخ مي دهد؛ از جمله اين كارهاي خارق العاده مي توان گفت مثلا در صورت قحطي شخص دعا كند و باران بيايد يا در حق فردي كه مريض است دعا كند و دعايش اجابت گردد و يا براي رام كردن حيوانات وحشي و درنده دعا گويد؛ اينگونه كارها از سوي اولياي الهي ميسر مي گردد اما گاهي فردي خاكي و ساده آنقدر به خدا ايمان دارد و با تمام وجود از خداوند چيزي را درخواست مي كند كه خداوند نيز دعايش را اجابت مي كند بويژه كه اين دعا براي ديگران يا در حق همگان باشد.

 كتب مشهور مقامات

كرامات و كار هاي خارق العاده صوفيان و مشايخ بيش از هر جايي در كتب مشهور مقامات ذكر شده است و به وضوح مي توان گفت كه نام شيخ الاسلام احمد جامي نيز در ميان اين بزرگان مي درخشد و مريد شيفته شيخ احمد جام، سديد الدين محمد غزنوي نويسنده مقامات ژنده پيل تلاش كرده است تا اين مقامات و كرامات شيخ را گردآوري كند و به رشته تحرير در آورد. سديد الدين محمد غزنوي در مقامات ژنده پيل خود جمعا سيصد و شصت و نه حكايت كرامت آميز از شيخ جام نقل مي كند كه صد وهشتاد حكايت آن ارزش و اعتبار بيشتري دارد چرا كه برگرفته از نسخه كامل و بي نظير استاد هلموت ريتر در مجموعه نافذ پاشا در استامبول مي باشد.

در واقع كرامت هاي ذكر شده در كتاب مقامات ژنده پيل بيشتر از هر چيزي نشان دهنده هاله اي از تفكرات عاميانه گروهي از مردم است كه به هنگام سختي ها و مشكلاتي همچون هجوم ملخ ها، فقدان ثروت، بيماري، قحطي، نداشتن فرزند، پيدا نمودن حيوانات يا وسايل گم شده يا دزديده شده، تبديل خاك به زر و سيم و ... همواره به دنبال اين بودند تا دستي از غيب برسد و اين مشكلات را چه كوچك و چه بزرگ برايشان حل نمايد.

مهم ترين كرامات شيخ احمد جامي

پيشگويي هاي شيخ الاسلام احمد جامي در رابطه با آينده و حوادث پيش رو. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

34، 42، 44، 45، 46، 71،72، 76، 77، 79، 80، و ...

شفا بخشيدن برخي از بيماران توسط شيخ الاسلام.

درمان افراد مفلوج. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

13، 111، 112، 113، 147، 151، 152، 154، 156، 157، 221، 319

شفاي  افراد نابينا و شفاي درد چشم. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

26، 114، 148، 149، 208، 213، و ...

شفاي ديوانگان، ايشان بيماراني را كه دچار بيماري هاي رواني بودند را مداوا مي كرد. اين نوع شامل حكايات زير مي شود: 153، 159، 160، 275

كرامات شيخ احمد جامي

 شفا بخشيدن محتضران يا حتي به تاخير انداختن مرگ آنان. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

32، 56، 175، 194، 217، 226، 255، 281، 317، 318، 336، 350، و حكايات 3، 4، 12، از كرامت هاي شيخ جام پس از وفات مي باشد.

اشراف بر ضماير و خواندن ذهن افراد. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

5، 19، 23، 27، 47، 48، 66، 69، 101، 104، 110، و...

تصرف بر عالم ماده و قوانين طبيعت. اين نوع شامل حكايات زير مي شود:

 10، 29، 33، 36، 37، 38، 40، 41، و ...

كرامات شيخ احمد جامي

سديد الدين محمد غزنوي گاهي برخي از حكايات و كرامات را آنقدر با اغراق توام مي كند و آنها را آنچنان با تاييد و تاكيد در كتاب خويش مي آورد كه خواننده گمان هيچ شبهه و شك و عدم صحت به ذهن خويش راه نمي دهد؛ محمد غزنوي در پايان يكي از همين كرامات مي نويسد: «... و از اين واقعه تمام ولايت جام خبر دارند. و از اين كرامت ها بسيار ديده ايم و همه روزگار او عين كرامت بوده است. فاما از هزار يكي و از بسياري اندكي در قلم آمد تا ياران و مريدان شاد مي گردند، و دشمنان مي گدازند، و منازعان مي سوزند. هر دو را زيادت باد.»